"Polska odwraca oczy" Justyna Kopińska (100)

Prawie wcale nie oglądam telewizji, ale jak już trafię w czas emisji programu typu Uwaga czy Magazyn Ekspresu Reporterów, poświęcam mu kilkanaście minut. Dlatego już pierwsze wrażenia czytelników tej książki sprawiły, że się nią zainteresowałam, a będąc w bibliotece akurat znalazłam ją na półce.

To moje pierwsze spotkanie z reportażem w formie książkowej, już na początku mogę przyznać - jestem z niego bardzo zadowolona. Polska odwraca oczy to zbiór 16 krótkich tekstów w różnej formie - od wywiadu do tradycyjnego opisu wydarzeń.

Ukochana ojczyzna

Podejmowana tematyka obejmuje sprawy związane z seryjnymi mordercami, to, jak byli traktowani, oraz stosunek wymiaru sprawiedliwości do tych ludzi po kilkudziesięciu latach od popełnienia przez nich straszliwych zbrodni. Zdarzają się również reportaże dotyczące traktowania dzieci w placówkach opiekuńczych. Są to tematy, których nie porusza się przy niedzielnym obiedzie. Teksty pokazują bezsilność jednostki wobec władzy, grupy ludzi, społeczności. Pokazują, jak bardzo jedni potrafią zmanipulować drugich, jak niebezpieczne mogą być układy i układziki w naszym kraju. Oraz jak łatwo jest uniknąć kary tylko dlatego, że zna się odpowiednich ludzi i ma się wystarczająco gruby portfel.

"Dwadzieścia pięć lat więzienia to zbyt okrutna kara. Przecież każdy z nas może mieć taki stan, że zabije."

Obawiałam się, że autorka związana z Gazetą Wyborczą będzie próbowała nakłonić czytelników do przejęcia jej zdania, ale na szczęście obyło się bez wartościowania. Kopińska jako narrator opisywała same fakty, przytaczając wiele wypowiedzi bohaterów, pozwalając mi samodzielnie ocenić ich postawy. Autorka zadawała niewygodne pytania, dotarła do ofiar, ich katów. Głośno powiedziała o sprawach, których nie pokazałyby Wiadomości, bo ich większość miała być zamieciona pod dywan.

Miało mną wstrząsnąć

Słowo, które przed lekturą najbardziej kojarzyło mi się z tą książką to wstrząsająca. Tak naprawdę wstrząsnęła mną jedynie pierwsza opowieść o żonie Mariusza Trynkiewicza. Wprost nie wierzyłam w to, co wygaduje ta kobieta. Dalej tylko utwierdzałam się w przekonaniu, że moje zdanie o tym, co dzieje się w Polsce jest prawdziwe - do tej pory nikt nie mówił o tym głośno. Czytałam myśląc "czemu mnie to nie dziwi?". Jednak przed lekturą miałam nikłą nadzieję, że moje wyobrażenia nie są prawdziwe, że w rzeczywistości jest lepiej, że takie rzeczy się nie zdarzają.

Dobra, bo zaraz zacznę się wypowiadać na tematy polityczne, a nie o to tu chodzi. Należy również pamiętać, że Polska odwraca oczy to tylko wycinek naszej rzeczywistości. Pełny zła, nienawiści, niesprawiedliwości, ale na szczęście tylko fragment. Warto sięgnąć po tę książkę, bo Kopińska rzeczowo i wyczerpująco przedstawia opisywane sprawy. 

ocena: 5/6 (Powyżej oczekiwań)

Polska odwraca oczy Justyna Kopińska, wyd. Świat Książki 2016, 230 stron, 1/1