"Próba" Eleanor Catton (39)

Tabu to coś, na co nie jesteśmy przygotowani. Właśnie taki temat porusza książka Eleanor Catton, nowozelandzkiej autorki. Próba po raz pierwszy została wydana w 2008 roku jako jej praca magisterska.

W szkole dla dziewcząt nauczyciel i opiekun big-bandu zbliża się do jednej z uczennic, 17letniej Victorii. Sprawa wychodzi na jaw. W sąsiadującym ze szkołą Instytucie Dramatu studenci pierwszego roku przygotowują autorski spektakl bez pomocy dziekanów. Jako jego temat wybierają kontakty pana Saladina i Victorii. Chcą zaszokować widzów. Bo śmierć już dawno przestała być tematem tabu.
Akcja powieści rozgrywa się w dwóch miejscach: w otoczeniu szkoły dla dziewcząt, gdzie wybucha skandal, oraz w Instytucie, podczas nauki i przygotowań do debiutanckiego przedstawienia. Wydarzenia i ich czas przeplatają się ze sobą, przez co trzeba bardzo skupić się na lekturze, żeby nie zgubić jakiejś ważnej wymiany zdań.

Bohaterami są nastolatkowie, którzy zmieniają się poprzez wydarzenia, jakie miały miejsce w szkole dla dziewcząt. Stanley nie wiedząc, jaką przyszłość wybrać, decyduje się na wzięcie udziału w rekrutacji do Instytutu, zostaje wybrany jako jeden ze szczęśliwych dwudziestu. Isolde jest siostrą Victorii, która pobiera lekcje gry na saksofonie. Nie znamy dorosłych z imienia ani nazwiska. Duchowi przewodnicy młodych są wymienieni jedynie poprzez nazwanie roli, jakie pełnią. Dlatego na początku myślałam, że nauczycielka gry na saksofonie nie odegra większej roli w powieści, ale po dłuższym zastanowieniu, jest ona również jedną z głównych postaci.

"Popełnię te same błędy, tylko że kiedy to zrobię, nie będą się wydawały już takie interesujące, bo przecież ty popełniłaś je już wcześniej, więc ja cię będę jedynie naśladować."

Historia bardzo skłania mnie do myślenia. Autorka przedstawiła bardzo złożone problemy, takie jak: relacje pomiędzy siostrami, bezradność dorosłych wobec tajemnicy seksualności, którą poznała Victoria, wreszcie, nikłego znaczenia, jakie ma śmiertelny wypadek jednej z uczennic na tle seksualnego skandalu, homoseksualności.

Polecam tę powieść wszystkim, którzy mają ochotę na wymagającą lekturę, wartą poświęcenia jej czasu, bo w zamian za to dostaniecie pełną ciekawych cytatów i skłaniających do myślenia wydarzeń. Udacie się w podróż do świata teatru i muzyki. Próba jest dla mnie książką, którą zaliczyłabym do Literatury. Każde zdanie można by oprawić w ramkę i powiesić na ścianie.

ocena: 5/6 (Powyżej Oczekiwań)

"Próba" Eleanor Catton, tytuł oryginału: The Rehearsal, przełożył Maciej Świerkocki, Wydawnictwo Literackie 2015, 380 stron, 1/1