"Wszystko za Everest" Jon Krakauer (80)

To chyba pierwszy raz w moim życiu, kiedy sięgam po literaturę podróżniczą. Zawsze bałam się, że takie książki po prostu mnie zanudzą. W lato obejrzałam ekranizację, nie będąc świadoma istnienia książki. W święta mój brat dostał ją pod choinkę. Trudno zainteresować go lekturą, jednak tę pozycję przeczytał w ciągu kilku dni. Po sesji przyszedł również czas na mnie. Teraz, dwa dni po jej skończeniu, wciąż leczę książkowego kaca.

Jon Krakauer jako jeden z dwóch, spośród sześciu westmenów, którzy 10 maja 1996 roku zdobyli szczyt Everestu, przeżył. Wysłany na komercyjną wyprawę jako dziennikarz, chciał rozszerzyć zamówiony przez magazyn Outside artykuł. Napisanie książki poprzedził rozmowami ze wszystkimi żyjącymi klientami, Szerpami i członkami kilku innych, przebywających wtedy na stokach Everestu wypraw.

Pojawienie się książki w 1997 roku wywołało dyskusję nie tylko w środowisku wspinaczy, zarzucających autorowi krytykowanie postaw niektórych z bohaterów książki. Wydanie, które posiadam, zawiera odniesienie się Krakauera do oskarżeń i solidne argumenty, dzięki którym przyjmuję jego punkt widzenia jako wiarygodny.

"Na tę górę może wejść każdy cholerny idiota, który ma w sobie dość determinacji - powiedział nam Hall. - Sztuka polega na tym, żeby cało zejść."

Autor już we wstępie mówi o 12 ofiarach niemożliwej do przewidzenia katastrofy, której sam był częścią. Rzetelnie opisuje to, co udało mu się ustalić na temat wydarzeń z tamtego dnia, przyznając się również do błędów, które sam popełnił. Posługuje się konkretnym językiem, sprawiając, że opisywane wydarzenia (właśnie w formie opisu), wcale nie są nudne.

Wyczerpująco opowiada o kolegach z wyprawy, opisuje kulturę Nepalu, wspomina krótko o historii zdobywania najwyższej góry świata i komercjalizacji wypraw na Everest. W przypisach sam autor, a także tłumacz dodają istotne informacje, przez co czytelnik otrzymuje wyczerpujące informacje na temat kwietnia i maja 1996 roku.

Próba wyjaśnienia katastrofy z 10 maja jest pełna emocji Krakauera, który nosi w sobie ogromne poczucie winy, chociaż to nie on zawinił. Jego opowieść bardzo mnie wciągnęła, sprawiła, że wciąż oglądam na Youtube filmiki z poszczególnych części wspinaczki. Jedyne, czego mi zabrakło, to właśnie zdjęcia.

Człowiek w starciu z siłami natury nie jest w stanie wiele zrobić. Chociaż nasze społeczeństwo bardzo szybko się rozwija, wciąż jesteśmy zależni od kaprysów naszej planety. To pozycja obowiązkowa dla tych, którym zimno na polskim mrozie. Najlepiej czytać ją właśnie zimą, żeby chociaż w części móc wyobrazić sobie warunki, w jakich wydarzyła się ta tragedia. Polecam ją również wszystkim zainteresowanym tematem himalaizmu i zastanawiającym się, jak wygląda wysokogórska wspinaczka. Jeśli nie jesteś pewny, warto obejrzeć ekranizację książki, czyli Everest z 2015 roku, w reżyserii Baltasara Kormakura. Jest to smutna historia, o której nie można na pocieszenie powiedzieć to tylko fikcja, bo oni w rzeczywistości oddali Wszystko za Everest.

ocena: 5+/6 (Powyżej oczekiwań+)

Wszystko za Everest Jon Krakauer, tytuł oryginału: Into Thin Air: A Personal Account of the Mount Everest Disaster, przełożyła Krystyna Palmowska, wyd. Czarne 2015, 418 stron, 1/1